Podstawowa funkcja sztucznego oświetlenia to zapewnienie widoczności po zachodzie słońca. W zależności jednak od wykonywanych czynności potrzebne jest różne natężenie światła. Nie ma potrzeby, by żarówki świeciły cały czas z maksymalną mocą, pobierając przy tym duże ilości prądu.
Ściemnianie światła to także przydatna funkcja, aby stworzyć w mieszkaniu bardziej kameralną atmosferę, sprzyjającą odpoczynkowi lub spotkaniom towarzyskim. W przypadku tradycyjnych żarówek żarnikowych takie rozwiązanie ułatwia ich specyfika. Moc takiego źródła światła zależy od ilości dostarczanego prądu. Wystarczy więc korzystać ze specjalnego urządzenia, zwanego ściemniaczem, aby kontrolować natężenie. Można go stosować w przypadku każdej żarówki żarnikowej. Inaczej ma się sprawa w przypadku żarówek LED. Tutaj ściemnianie jest bardziej skomplikowane, ponieważ ich moc nie zależy od ilości energii. Ponadto, jej niedobór lub nadmiar może uszkodzić żarówki. Zatem czy można ściemniać żarówki LED? Tak, choć nie wszystkie.
Jakie żarówki LED można ściemniać?
Typowe żarówki energooszczędne LED nie są przystosowane do ściemniania. Jednak producenci oświetlenia, mając na uwadze potrzeby konsumentów, dołożyli starań, aby wprowadzić taką funkcję także w przypadku tego źródła światła. W rezultacie na rynek zostało wprowadzone rozwiązanie nazwane LED Dimmable. To inteligentne żarówki, które współpracują ze specjalnymi ściemniaczami. Dzięki nim można korzystać ze wszystkich zalet oświetlenia LED, bardziej efektywnego i energooszczędnego od tradycyjnych żarówek, jednocześnie ciesząc się przytulnym światłem. Oczywiście, należy pamiętać, że nie wszystkie obecnie sprzedawane produkty mają taką funkcję.
Jak więc rozpoznać ściemnialne żarówki LED? Nie powinno to generować większych problemów, ponieważ taka informacja zawsze znajduje się na opakowaniu. Jej brak oznacza, że dany produkt nie jest ściemnialny. Wówczas nie należy stosować go ze ściemniaczem, ponieważ w ten sposób można uszkodzić urządzenie oraz przepalić żarówkę. Nieściemnialnych źródeł światła nie powinno się łączyć ze ściemniaczem nawet jeśli postanowi się nie korzystać z funkcji ściemniania. W takiej sytuacji również występuje duże prawdopodobieństwo awarii.
Jak działa ściemniacz do żarówki LED?
Decydując się na ściemnialne oświetlenie LED należy zakupić nie tylko odpowiednie żarówki, ale także właściwy ściemniacz. Nie może to być ściemniacz fazowy stosowany w przypadku żarówek żarnikowych, ponieważ takie urządzenie nie nadaje się do źródła światła wymagającego dużej stabilności zasilania. Jedyne dopuszczalne rozwiązanie to ściemniacz do żarówki LED. Działanie takich urządzeń polega na umożliwieniu kontrolowania natężeniem światła. Producenci często wyposażają je w dodatkowe funkcje, jak wybór trybu świecenia, czyli możliwość przełączenia np. na migotanie, a także opcję automatycznego włączenia lub wyłączenia w określonym czasie. Oczywiście, nie we wszystkich urządzeniach są one dostępne.
Ściemnialne żarówki LED mają wbudowane specjalne sterowniki do kontroli, współpracujące ze sprzedawanymi razem lub osobno urządzeniami. Ściemniacze występują w różnych wersjach. Najpopularniejsze z nich to piloty oraz kontrolery ścienne, umieszczone zamiast tradycyjnego łącznika światła. Możliwa jest również współpraca z aplikacjami na telefon lub tablet, dzięki czemu kontrolowanie natężeniem i trybem światła staje się jeszcze prostsze.
Jaki ściemniacz LED wybrać?
Urządzenie przede wszystkim powinno być dostosowane do napięcia żarówek. Dostępne są dwa podstawowe rodzaje. Ściemniacz LED 12 V znajduje zastosowanie w przypadku niskonapięciowego oświetlenia, a więc taśm i modułów LED, a także niektórych żarówek ledowych z wkręcanym gwintem.
Druga opcja to ściemniacz LED 230 V, przeznaczony dla źródeł światła podłączanych bezpośrednio do napięcia sieciowego. Wybór odpowiedniego urządzenia zależy także od tego, z jakich funkcji chcemy korzystać. Oprócz wymienionych wcześniej możliwości warto wspomnieć, że istnieją żarówki LED pozwalające na zmianę koloru światła – mogą świecić nie tylko na biało, ale też na odcienie podstawowych kolorów, czyli czerwonego, pomarańczowego, żółtego, zielonego, niebieskiego oraz fioletowego. Aby korzystać z tej funkcji, niezbędny jest obsługujący ją kontroler. Jednak zazwyczaj producenci od razu dołączają go do wielokolorowych żarówek, dlatego nie trzeba przejmować się koniecznością znalezienia kompatybilnego urządzenia. Jeśli jednak konieczny będzie zakup tych elementów osobno, dobrze przestrzegać zasady, jaką jest łączenie produktów jednego producenta. W ten sposób na pewno uniknie się problemów z ewentualnym brakiem kompatybilności, jaki może występować w przypadku zestawienia elementów od różnych firm.
Czy ściemnialne żarówki energooszczędne to duże oszczędności?
Technologia LED już sama w sobie jest dużo bardziej opłacalnym rozwiązaniem od tradycyjnego oświetlenia, ze względu na wyraźnie niższy pobór energii potrzebny do równie efektywnego działania w porównaniu z klasycznymi żarówkami. Połączenie takiego źródła światła z odpowiednim ściemniaczem pozwala jeszcze bardziej zmniejszyć rachunki za prąd. Z przeprowadzonych szacunków wynika, że ściemniane oświetlenie ledowe w stosunku do żarówki halogenowej 50 W zapewnia rocznie oszczędności rzędu 88 zł. Natomiast w przypadku zestawienia z żarówką wolframową 75 W oszczędności wyniosą nawet 125 zł każdego roku. Warto podkreślić, że mowa tu o wymianie jednej żarówki. Oznacza to, że podmieniając wszystkie źródła światła w całym domu lub mieszkaniu, oszczędności będą znacznie większe. Oczywiście, wiele zależy jeszcze od jakości asortymentu.
Wymiana całego oświetlenia na wysokiej klasy żarówki LED i dokupienie odpowiednich ściemniaczy to wydatek rzędu kilkuset złotych. Jednak inwestycja zwróci się już po kilku, najwyżej kilkunastu miesiącach, dlatego warto zdecydować się na takie rozwiązanie. Żarówki LED, które można ściemniać, to liczne korzyści dla domowników, dlatego powinny znaleźć się w każdym nowoczesnym mieszkaniu.
