Każdy z nas lubi oszczędzać. Obniżenie kosztów jest tym bardziej przyjemne, jeśli nie wymaga od nas żadnych wyrzeczeń. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku żarówek energooszczędnych. Podpowiadamy, ile można zaoszczędzić, wymieniając pojedynczą klasyczną żarówkę na energooszczędną lub LED.
Żarówki energooszczędne i żarowe – sposób działania
Zanim przybliżymy konkretne dane dotyczące zysków wynikających ze stosowania żarówek, warto omówić pokrótce metodę ich działania. Pozwoli to zrozumieć, skąd wynikają koszty funkcjonowania każdego rodzaju oświetlenia. W ten sposób uda się wyjaśnić także, dlaczego nowoczesne rozwiązania są bardziej ekologiczne.
Podstawowym elementem oświetleniowym znanym od XIX wieku jest żarówka z żarnikiem. Urządzenie wynalezione zostało przez amerykańskiego naukowca i przedsiębiorcę Thomasa Edisona. Swoją nazwę wzięło od rozświetlonego przepływającym prądem cienkiego wolframowego drucika. To urządzenie na zawsze zmieniło pogląd ludzi na elektryczność i sposób funkcjonowania po zmierzchu.
Do zalet klasycznej żarówki należy prosta konstrukcja. Nie znajdują się w niej żadne szkodliwe materiały, ponieważ najczęściej wykonana jest ze szkła i metalowych oprawek. Światło emitowane przez lampy żarowe dobrze oddaje kolorystykę przedmiotów i jest bardzo naturalne. Niestety po stronie wad trzeba postawić niewielką efektywność. Większość pobieranego prądu żarówka pożytkuje na generowanie ciepła, co jest tylko efektem ubocznym. Tylko 5 procent energii pochłania produkcja światła. Problemem jest również przeciętna żywotność, jednak więcej o tym powiemy w dalszej części.
Odpowiedzią na niewielką efektywność okazały się żarówki energooszczędne. Te pojawiły się w drugiej połowie XX wieku, a ich konstrukcja okazała się całkowicie inna. Żarówki wykonuje się ze szklanych rurek wypełnionych gazami. Najczęściej stosuje się argon i rtęć. Rurki podłączone są do elektrody, a przepływający prąd tworzy promieniowanie ultrafioletowe. Promienie trafiają na ścianki żarówki pokryte luminoforem i są widoczne jako światło białe.
Niewątpliwą zaletą tych konstrukcji jest ich wydajność. Żarówki energooszczędne zużywają nawet pięciokrotnie mniej prądu elektrycznego od klasycznych, przy założeniu, że jasność emitowanego światła jest na podobnym poziomie. Minus stanowi zawartość rtęci, która jest szkodliwa dla zdrowia. W związku z tym zużyte żarówki energooszczędne należy wyrzucać w ściśle określonym miejscu.
Ostatnia konstrukcja to żarówka LED, która jest najnowocześniejszym rozwiązaniem technologicznym. W tym wypadku za promienie świetlne odpowiadają diody elektroluminescencyjne. Po ich zalet należy wymienić przede wszystkim niewielkie zużycie prądu, trwałość i żywotność. Wadą jest niestety stale wysoka cena.
Czy żarówki energooszczędne są oszczędne? Porównanie kosztów
Pora przejść do porównania kosztów. To w ten sposób najłatwiej można określić, czy żarówki energooszczędne są oszczędne. Załóżmy, że główna lampa w kuchni wyposażona jest w klasyczną żarówkę o mocy 75W. Ilość emitowanego przez nią światła jest odpowiednia, dlatego nie zależy nam na mocniejszej. Podobną jasność oferują żarówki energooszczędne o mocy 15 W oraz lampy LED o mocy 10W. Już na pierwszy rzut oka widać ogromne różnice w poborze mocy.
Kolejnym założeniem będzie to, że żarówka świeci średnio przez pięć godzin na dobę. Jak będzie wyglądało zużycie prądu i jego koszt, jeśli weźmiemy pod uwagę trzydziestodniowy miesiąc? Dla ułatwienia rachunków przyjmiemy cenę prądu na poziomie 70 groszy za 1 kWh. Zestawienie wygląda następująco:
- żarówka klasyczna – zużycie prądu 11,25 kWh i koszt 7,90 złotych,
- żarówka energooszczędna – zużycie prądu 2,25 kWh i koszt 1,60 złotych,
- żarówka LED – zużycie prądu 1,5 kWh i koszt 1,05 złotych.
Wyniki tego obliczenia mogą zaskakiwać. Okazuje się, że zmieniając tylko jedną żarówkę tradycyjną na energooszczędną, w naszym portfelu zostaje ponad 6 złotych miesięcznie. W skali roku osiągniemy sumę ponad 75 złotych, a w przypadku żarówek LED będzie to ponad 80 złotych. Takich żarówek w domu może być nawet kilkanaście, a w biurach, zakładach przemysłowych czy marketach nawet kilkaset. Łatwo policzyć jak dużo pieniędzy jesteśmy w stanie zaoszczędzić, wybierając żarówki energooszczędne czy LEDowe.
Na problem można spojrzeć jeszcze z innej strony. Stare żarówki będzie trzeba zastąpić nowymi, co generuje wymierne koszty. Żarówki energooszczędne nie są drogie, a ich ceny rozpoczynają się od niespełna 10 złotych. Wynika z tego, że nowa inwestycja zwróci się zaledwie po dwóch miesiącach. Niektóre żarówki LED są nieco droższe, jednak zwrot również możliwy jest w podobnym okresie. Przez pozostały czas oświetlenie będzie generowało tylko oszczędności.
Żywotność żarówek energooszczędnych
Jest jeszcze jednak kwestia, dzięki której zrozumiemy czy żarówki energooszczędne są oszczędne. Chodzi o wspomnianą wcześniej żywotność, czyli zakładany przez producenta czas, w którym żarówka będzie działać. Dla każdego typu wymienionych wcześniej żarówek przyjmuje się inną średnią żywotność. Jak to się przedstawia i jak wpływa na oszczędności?
Klasyczna żarówka średnio świeci przez 6 tysięcy godzin. Biorąc pod uwagę nasze wcześniejsze założenia o pięciu godzinach aktywności w ciągu doby, możemy zaplanować jej żywotność na ponad trzy lata. To dobry wynik, zważywszy na niski koszt żarówek. Druga konstrukcja to żarówki energooszczędne wypełnione gazami. Tutaj średnio przyjmuje się żywotność na poziomie 12 tysięcy godzin, czyli możemy oświetlić kuchnię przez ponad sześć i pół roku. Różnica jest więc naprawdę duża!
W takim razie pora na niekwestionowanego zwycięzcę klasyfikacji, czyli żarówki energooszczędne LED. Średnia żywotność ustalana jest na poziomie 30 tysięcy godzin, choć niektóre konstrukcje zakładają nawet do 45 tysięcy. Wynika z tego, że w najgorszym wypadku nasza żarówka będzie świeciła przez 16 lat. Co ciekawe, żarówka LED może świecić bez przerwy przez ponad trzy lata, czyli podobnie do przewidywanej żywotności klasycznych żarówek. Ponadto nawet stale zapalona będzie oszczędniejsza od żarówki włączanej zaledwie na 5 godzin dziennie.
